شما هم می توانید

با ارسال مطالب مرتبط با اخلاق جهانی در غنی‌تر شدن این وب‌سایت مشارکت کنید.

هرکس در این سَرای درآید نانش دهید و از ایمانش مَپُرسید که گر نزد خدای به جانی ارزد نزد خوان بوالحسن به نانی ارزد

شیخ ابوالحسن خَرَقانی، عارف مسلمان ایرانی متوفای 425

با دیگران چنان باید رفتار کنیم که مایلیم دیگران با ما رفتار کنند
قاعدۀ زرین اخلاق
جای خالی را پر کنید

زندگی ................. است.

برد و باخت

بی‌‌رحم و هر کس به فکر خویش

رنج کشیدن

موهبتی خدادادی

اخلاقی زیستن

پازل

جدیدترین مقالات

جدیدترین سخنرانی‌ها

سوال‌های مکرر

اخلاق جهانی اصطلاحی است که در چند دهۀ گذشته با توجه به پیچیدگیهای جوامع جدید رواج پیدا کرده است. برای این اصطلاح حداقل سه معنا گفته شده است. یکی، اخلاق جهانی یعنی اخلاقی مبتنی بر ارزش‌هایی که بتوان با استدلال از درستی آنها در همۀ فرهنگها، به لحاظ نظری، دفاع کرد، یعنی به تعبیری گونه‌ای اجماع آرمانی برای آنها می‌توان تصور کرد. دوم، اخلاق جهانی یعنی اخلاقی مبتنی بر پاسخ به نیازهایی که با تکیه بر طبیعت بشری بتوان بر لزوم رفع آن نیازها مُهر تأیید زد. یعنی از آنجا که انسانها به خواسته‌های بی‌نهایت خویش نمی‌توانند برسند، پس باید فقط به ارضای نیازهای معقول خویش بپردازند. اخلاقی که قواعدی ارائه می‌کند که با تکیه بر آنها بتوان نیازهای ضروری را برطرف کرد اخلاق جهانی است. اخلاق در این جا گونه‌ای روان‌شناسی محسوب می‌شود. سوم، اخلاق جهانی یعنی همۀ موارد مشترک و مقبول همۀ فرهنگها و ادیان جهانی، هر چند ممکن است این آرمان هیچگاه محقق نشود. در این سایت برای هر سه معنا منابع و مطالبی می‌توانید پیدا کنید، هر چند تکیه ما در این جا بر معنای اول است.

زیرا اخلاقهای مبتنی بر یک فرهنگ خاص قابل توصیه به همۀ مردم دنیا نیستند. زیرا جهان ما در عین افزایش ارتباطات و آسان‌تر شدن آشنایی مردم با یکدیگر با مشکلات و مسائلی هم مواجه شده است که راه حل اخلاقهای دیگر کمتر پاسخگوی این مشکلات و مسائل هستند، مشکلاتی چون کمبود منابع، بهره‌کشی‌های نابحق مانند سوء استفاده از کودکان کار، افزایش فقر و افزایش فاصلۀ فقیر و غنی، پایمال شدن حقوق بشر در همۀ جوامع به خصوص در حق اقلیتها و مهاجران، تخریب محیط زیست، افزایش تعصبهای قومی، دینی و جنسیتی، و تروریسم دولتی و غیردولتی، و ابتلای همۀ مردم جهان به بیماریهای فراگیر و بی‌درمان. اخلاق جهانی بیان کنندۀ این راه حل است که باید با همۀ این مسائل با مبنایی فراگیر مواجهۀ اخلاقی کرد و حقوق همۀ انسانها را در نظر گرفت و در فهرست خوبیها جایی هم برای گوناگونی اندیشه‌ها و فرهنگها باز کرد. اخلاق جهانی همه را به فضیلت‌مندی دعوت می‌کند و فضیلت عبارت است از عمل عادلانه، شرافتمندانه، معتدل و نیک خواهانه که همه از سر اختیار، نه به زور قانون، آن را بر الگوی زندگی خویش تحمیل می‌کنند.   

نظریه‌ها در اخلاق در قالب یکی از مکاتب یا رویکردهای وظیفه‌گرا، غایت‌گرا یا فائده‌گرا، و فضیلت‌گرا به وجود می‌آیند. اخلاق جهانی می‌تواند با همۀ این مکاتب سازگار افتد و سودمند باشد و قابل اجرا. بنابراین، گونه‌ای پلورالیسم نظری در بنیاد اخلاق جهانی وجود دارد.

به هیچ وجه، بلکه اخلاق جهانی فراتر از همۀ ادیان به سعادتمندی همۀ افراد بشر می‌اندیشد و از آموزه‌های جهانشمول ادیان هم استقبال می‌کند. اخلاق جهانی در واقع در برابر نگاه تبعیض آمیزی است که در دیدگاه غالب سیاستمداران، ثروتمندان، و برخی عالمان علوم تجربی و فنی و انسانی هست که به آدمیان از چشم خدایی نگاه می‌کنند و خود را، به دلیل داشتن قدرت، ثروت و دانش، برتر از دیگران به حساب می‌آورند و حتی تبعیض نژادی و جنسیتی را در همین قرن ما عملاً و نظراً مجاز می‌شمارند.  

اخلاق جهانی اولا به درک ما از دنیای دیگران کمک می‌کند و می‌تواند نشان دهد که اخلاقی زیستن به مصلحت و نفع همۀ ماست، و ثانیا با ارتقای درکمان از ماهیت مسائل مشترک همۀ آدمیان از تعصبها می‌کاهد، ثالثا، زمینۀ نزاعها، خشونتها، و جنگهای قومی، دینی، و ملیتی را از میان برمی‌دارد یا حداقل کاهش می‌دهد.