نویسنده: حسینعلی شیدان شید
ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
اگر یکی از مبانی اخلاق جهانی ابتنای اخلاق بر استدلالهای عقلی و عقلانیت، به مثابه سیرۀ عقلا در همۀ فرهنگها و تمدنها باشد، آنگاه این پرسش بجاست که سهم عقل در شکلگیری اخلاق به چه میزان است. در اخلاق، چه در ناحیه شناسایی احکام و فضایل اخلاقی و چه در ناحیه عمل کردن به آن احکام اموری چند ممکن است تاثیر داشته باشد، از جمله: عواطف و احساسات، عقل و استدلال عقلی، وجدان اخلاقی، فهم متعارف و مانند آن. در این میان، شاید آنچه، به ویژه از نظرگاه فلسفی، بیش ازهمه اهمیت دارد، سهم و تأثیر عقل _ چه نظری و چه عملی _ دراخلاق و جایگاه تعقل در امور و مسائل اخلاقی است. بررسی ارتباط عقل و اخلاق از مباحث گریزناپذیر در فلسفۀ اخلاق است. در این کتاب، این مسئله که «عقل تا چه حد در اخلاق موثر تواند بود» بر نظام فلسفی واخلاقی دو تن از متفکران، یکی اسلامی و دیگری غربی، عرضه میشود و کوشش شده تا پاسخ هر کدام به این مسئله مهم به دست آید و با مقایسه و نقد آرای آنان، گامی در راه پژوهشهای مقایسهای به پیش نهاده شود.
آرای دو متفکر در ارتباط با این موضوع در این کتاب بررسی شدهاند: یکی ابوحامد محمد غزالی، عالم اخلاق و متکلم و فیلسوف مسلمان، متوفای 505 هجری و دیگری دیوید هیوم فیلسوف تجربی مشرب و مورخ انگلیسی متوفای 1776 میلادی است.