این اثر گنسلر با زبانی نسبتا ساده به مهمترین سؤالات مطرح در رابطۀ دین و اخلاق میپردازد. از جملۀ کلیدی ترین سؤالات این است که آیا برای اخلاقی زیستن باید حتما به خدای ادیان باور داشته باشیم یا میتوان اخلاقی بود و خداناباور. سؤال دیگر رابطۀ اخلاق جهانی با قاعدۀ زرین اخلاق است. گنسلر معتقد است اگر روایتی سطحی از این قاعده را بپذیریم گرفتار تناقضهایی در درون خود این قاعده خواهیم شد. از یک طرف ادعای جهانی بودن داریم و از طرف دیگر برای درست فهمیدن آن مجبوریم قیدهایی به قاعده بیفزاییم. این قیدها قاعده را از جهانی بودن خارج میکند. مؤلف میکوشد روایتی از قاعدۀ زرین به دست دهد که کمتر یا هیچ گرفتار تناقض درونی نباشد.
گنسلر در بخش اول کتاب بر اساس اعتقاد به خدا مفاهیم اخلاقی را صورتبندی میکند. بر این اساس دستورات اخلاقی دستوراتیاند که خداوند صادر کرده است و مؤمنان به خدا باید از آنها اطاعت کنند. اما این دستورات چگونه و با چه تفسیری صادر شدهاند؟ در بخش دوم، اخلاقی رفتار کردن را مبتنی بر قانون طبیعت فرض میگیرد و بر این اساس در سه قلمرو رابطۀ اخلاق با عقلانیت، زیست شناسی و معنویت بحث میکند. در بخش سوم، اخلاق بدون باور به خدا موضوع بحث است. طبیعی است که این بحث با مهمترین استدلال خداناباوران یعنی وجود مسئلۀ شرّ ارتباط تنگاتنگ پیدا میکند و گنسلر در قسمتی از بخش سوم به این موضوع هم میپردازد.
گنسلر، هری جی، اخلاق و دین، ترجمۀ عباس ایمان نژاد، تهران، نشر کرگدن، 1402، 292 صفحه.
برای دیدن مقدمۀ کتاب و خرید آن از این پیوند استفاده کنید.
حجت الله جوانی
با عرض سلام
به گمانم در دوران کنونی و با توجه به مشکلات عدیده و پرسش های فراوان اعتقادی که دامنه آن به بدنه جامعه و حتی توده مردم هم رسیده است و مباحثی که بسیار پذیرفتنی ومتداول به نظر می رسیدند ، در حال حاضر مورد تردید واقع شده اند و زیستن اخلاقی تا حدود زیادی از قشریت عبور کرده است لذا نیاز به توجیه عقلانی و معنوی و حتی زیستی برای زیستن اخلاقی ، بسیار لازم به نظر می رسد .
سپاس ازاطلاع رسانی