در سال 2018/1397ش، پارلمان ادیان جهان بیانیه اول اخلاق جهانی (ارائه شده در سال 1993) را بازنگری کرد. در این اجلاس، که با حضور 8600 نفر از نمایندگان ادیان مختلف تشکیل شد، ضمن تأیید کامل متن بیانیه اول، یک مورد تعهد با نام تعهد به فرهنگ پایداری زمین و مراقبت از آن به تعهدات چهارگانۀ پیشین افزوده شد. این تعهد و مسئولیت جدید در پی نیاز مبرم به اصول اخلاق زیست‌محیطی بیان شده است.
تعهد به فرهنگ پایداری زمین و مراقبت از آن
زنان و مردان بیشماری از همۀ سرزمینها و دینها می‌کوشند تا زندگی‌شان را با روحی از هماهنگی و وابستگی متقابل و احترام نهادن به زمین، به موجودات زنده و زیست‌بومهای آن سپری کنند. با وجود این، در اکثر مناطق جهان، آلودگی به خاک، هوا و آب سرایت کرده، جنگل زدایی و اتکای بیش از حد به سوختهای فسیلی باعث تغییرات آب و هوایی شده، زیستگاهها از بین رفته است و گونه‌های جانوری تا سر حد نابودی و انقراض شکار یا صید می‌شوند. بهره‌برداری بیش از حد و استفادۀ ناعادلانه از منابع طبیعی نزاع و فقر را بین مردم افزایش می‌دهد و به گونه‌های دیگر حیات آسیب می‌رساند. غالباً فقیرترین جمعیتها، هرچند کمترین تأثیر را دارند، خسارات وارد بر هوا، زمین و اقیانوسهای سیارۀ زمین را متحمل می‌شوند.
الف) در سنتهای دینی، معنوی و فرهنگی بشر، این رهنمود را می‌یابیم: تو نباید حریص باشی! یا به تعبیری اثباتی: خیر همه را در نظر بگیر! بیایید از نو در باب نتایج این رهنمود تأمل کنیم: ما باید حداکثر توان خود را برای تأمین نیازها و بهروزی دیگران از جمله فرزندان امروز و فردا به‌کارگیریم. زمین با منابع محدودش، برای خانوادۀ انسانی ما به اشتراک گذاشته شده است. زمین ما و شکلهای فراوان حیات را در خود نگهداشته است و احترام و مراقبت همۀ ما را می‌طلبد. بسیاری از سنتهای دینی، معنوی و فرهنگی ما را در شبکه‌ای به هم وابسته از حیات قرار می‌دهند، در عین حال، ما را به نقشی متمایز متعهد می‌سازند و تصدیق می‌کنند که موهبتهای دانش و مهارت بر ما مسئولیت استفادۀ خردمندانه از این مواهب را مقرر می‌کنند تا همۀ ما را به خیر مشترک تشویق کنند.
ب) همه ما تا آنجا که می‌توانیم مسئولیت داریم ضربه و آسیب‌رسانی به زمین را به حداقل رسانیم، مسئولیت داریم از مواجهه با موجودات زنده و محیط زیست صرفا به عنوان اشیائی برای استفاده و لذت شخصی پرهیز کنیم، و مسئولیت داریم تأثیر اقدامات خود بر نسلهای آینده را در نظر بگیریم. مراقبت و استفادۀ محتاطانه از منابع مبتنی بر انصاف در مصرف و مبتنی بر در نظر گرفتن محدودیتهایی است که زیست‌بوم می‌تواند تحمل نماید. هر جا که سلطۀ غافلانه انسانها بر زمین و دیگر موجودات زنده تعلیم داده شود، هر جا که با سوء استفاده از محیط زیست مدارا شود، هر جا که توسعه بر محدودیتهای پایدار تفوق یابد، ما وظیفه داریم صدایمان را بلند کنیم، اعمالمان را تغییر دهیم، و به سبک زندگیمان تعادل ببخشیم.
ج) جوانان باید تشویق شوند تا بفهمند که زندگی نیک به معنای مصرف بیش از اندازه یا جمع‌آوری اموال و دارایی مادی نیست. زندگی نیک تعادل میان نیازهای فرد، نیازهای دیگران و سلامت کره زمین را می‌آموزد. بخشی از برنامه‌های درسی مدارس در همۀ کشورهای جهان باید آموزش در بارۀ محیط زیست و زندگی پایدار باشد.
د) انسان بودن به شیوه‌ای اصیل در فضای سنتهای دینی، معنوی و فرهنگی ما به این معناست: رابطۀ ما با یکدیگر و با جهان موجودات زنده به معنای وسیعتر باید بر اساس احترام، مراقبت و سپاسگزاری باشد. همۀ سنتها می‌آموزند که زمین سرچشمۀ حیرانی و حکمت است. با درستکاری است که نشاط، تنوع و زیبایی زمین برای همۀ انسانها نگه داشته می‌شود، از جمله برای آنها که پس از ما خواهند آمد. بحران جهانی محیط زیست بحرانی فوری و در حال تشدید است. سیارۀ زمین و گونه‌های بی‌شمار حیاتش در معرض خطرند. زمان رو به اتمام است. ما باید با مهر و شفقت و بر مبنای انصاف و عدالت برای آبادانی کل جامعۀ زمین تلاش کنیم.
ترجمۀ فارسی: زهرا ذوالفقاری، دانشجوی دکتری فلسفه.
منبع: سایت پارلمان ادیان جهان